Één van de meest bekende uitspraken in de paardenwereld is “no foot, no horse”. Een uitspraak die zeer terecht is, immers de gezondheid van een paard valt of staat bij de conditie van de voeten. Paarden staan de hele dag op hun voeten en moeten een heel gewicht meedragen. Al van jongs af aan is regelmatige controle en bekappen van de hoeven zeer belangrijk. Ook beweging, bodem en erfelijke factoren spelen een belangrijke rol in de gezondheid van de hoeven. Waar moet je opletten en wat is belangrijk? Daar proberen we je in deze blog antwoord op te geven.
Hoe zit de hoef in elkaar?
De hoef is vrij complex en bestaat uit een hoefbeen waar de harde bescherming, in de vorm van de hoornschoen (of hoefschoen), om heen zit. Hieronder vallen de hoefwand, zool, straal, steunsels en de hoefballen. De hoornwand bestaat uit drie lagen waarbij de buitenste laag het glanzende laagje op de hoefwand is. De binnenste laag is van groot belang bij de bevestiging van het hoefbeen in de hoefschoen. Aan de onderkant van de hoornschoen vinden we de zool, straal, steunsels en hoefballen.
Aan de bovenkant van de hoef zit de kroonrand waar de hoeflederhuid de hoornwand produceert. Wanneer zich daar beschadigingen of ontstekingen ophouden kan dat grote invloed hebben op de hoefvorm of voor een afwijkende hoornlaag zorgen. In de hoef zijn de levende weefsels omgeven door de hoeflederhuid. Deze produceren het hoorn dat zorgt voor de verbinding met de levende onderdelen van de hoef en de hoornschoen.
Welke problemen komen er onder andere voor in de hoef?
• Rotstraal
• Straalkanker
• Zoolzweer
• Brokkelhoeven
• Losse wand
• Nageltred
• Scheur in de hoornwand
Rotstraal
Een veel voorkomend (en vaak goed te ruiken) probleem is rotstraal. Door schimmels en bacteriën raakt de straal ontstoken. Wanneer dit te lang duurt kan het zeer pijnlijk worden voor het paard. Een vieze stal waarin de hoef constant in de viezigheid staat kan een oorzaak zijn. Ook natte en vieze weides of paddocks kunnen hieraan bijdragen. Het niet schoonmaken van de voeten en hoefvormen waarbij de straalgroeves heel diep zijn kunnen eveneens een oorzaak van rotstraal zijn . De behandeling kan simpel zijn, goed schoonmaken (en houden) en het wegsnijden van ontstoken- en losse delen door de hoefsmid zal het paard zeker helpen.
Straalkanker
In feite is straalkanker geen kanker maar een heftige ontsteking waardoor de hoorngroei afwijkend wordt. Dit vindt vooral plaats in de straal. Het is zeker in het begin moeilijk te diagnosticeren wanneer het om straalkanker of rotstraal gaat. Toch moet erbij straalkanker tijdig ingegrepen worden om aantasting van de gehele voet te voorkomen. Behalve het weg laten snijden van aangetaste gedeeltes (door een hoefsmid of dierenarts), is goed schoonmaken en drooghouden van belang. In sommige gevallen kunnen laserbehandelingen uitkomst bieden.
Zoolzweer/ hoefzweer
Een zoolzweer (ook wel hoefzweer genoemd) kan erg pijnlijk zijn en een paard kan er van de één op andere dag flink kreupel van worden. Het is een ontsteking die door de hoef naar binnen dringt. Als de zweer niet via de zool naar buitenkomt, kan het zijn dat deze via de kroonrand naar buitenkomt. Wanneer de ontsteking te lang duurt kan de ontsteking leiden tot een ondermijnde zool of zoolabces. Het direct raadplegen van een hoefsmid of dierenarts is zeer verstandig zodat deze de ontsteking kan bloot leggen.
Brokkelhoeven
Een slechte kwaliteit van de hoefhoorn zorgt voor brokkelhoeven. Dit kan door droogte komen, onvoldoende beweging of het te lang laten zitten van ijzers. Wanneer het paard van nature een slechte kwaliteit hoeven heeft kan het voeren van supplementen, waar biotine in zit, helpen. Een goede voetverzorging bestaat uit het laten bekappen om de 6 tot 10 weken. Ongeacht of het paard ijzers heeft. Wanneer het paard niet regelmatig met zijn voeten in het natte zand staat kan het geen kwaad de hoeven te behandelen met vocht inbrengende hoefverzorgingsproducten.
Losse wand
Bij een losse wand laat de verbinding tussen de hoornwand en de wandlederhuid los. Paarden kunnen hierdoor licht tot zwaar kreupel gaan lopen. Dit kan veroorzaakt worden door o.a. hoefbevangenheid, een ontsteking, White Line Disease, slechte hoefverzorging of zelfs verwaarlozing. Een losse wand van enkele millimeters kan vaak goed worden verwijderd en behandeld. Is het probleem groter dan moet de smid of de dierenarts de aard en herkomst van de losse wand onderzoeken en vervolgens de juiste behandeling uitvoeren. Vaak wordt het losse gedeelte weggesneden en vrij gelegd van druk.
Nageltred
We spreken van nageltred wanneer een scherp voorwerp zich in de hoef van het paard geboord heeft. Denk hierbij aan een nagel van een ijzer, een schroef of bijvoorbeeld een scherp stuk glas. In dit geval is het zeer belangrijk dat u direct uw dierenarts belt en niet gaat proberen het voorwerp zelf te verwijderen. Uw dierenarts kan inschatten of en hoever het voorwerp de hoef is binnengedrongen en zal daarop een juiste behandeling vaststellen.
Scheur in de hoornwand
Een scheur in de hoornwand kan door slechte hoefverzorging ontstaan maar ook door bijvoorbeeld het aftrappen van een ijzer. Ook wanneer het scheurtje klein is dient deze door een hoefsmid te worden behandeld zodat het niet verder scheurt.
Over het algemeen kunnen veel problemen worden voorkomen door ervoor te zorgen dat paarden tijdig een hoefsmid zien, de hoeven regelmatig schoongemaakt worden en de paarden in een schone stal, paddock en/of weide staan. Te natte ondergrond is niet goed maar een te lange droogte ook niet. In de zomer kan het helpen de waterslang af en toe rond bijvoorbeeld de waterton te leggen zodat de paarden af en toe lekker in het natte zand staan. En bij twijfel altijd uw dierenarts of uw hoefsmid raadplegen!
