Pituitary Pars Intermedia Dysfunction (PPID), ook wel bekend als de Ziekte van Cushing bij honden en mensen, is een veelvoorkomende hormonale aandoening bij oudere paarden. Bij deze aandoening wordt er een overmatige hoeveelheid hormonen geproduceerd, wat leidt tot diverse symptomen die de gezondheid van het paard kunnen aantasten. PPID komt voornamelijk voor bij paarden vanaf een leeftijd van 15 jaar, hoewel jongere paarden ook getroffen kunnen worden.
Wat is PPID precies?
De hypofyse, een klier die zich in de hersenen van het paard bevindt, speelt een centrale rol in de regulatie van hormonen. Bij PPID werkt een specifiek deel van de hypofyse, de Pars Intermedia, niet goed. Hierdoor produceert het paard te veel van bepaalde hormonen, waaronder adrenocorticotroop hormoon (ACTH). Deze verhoogde productie van ACTH stimuleert op zijn beurt de bijnieren om meer cortisol aan te maken, wat leidt tot diverse problemen in het lichaam.
Symptomen van PPID
PPID veroorzaakt een breed scala aan symptomen, die vaak geleidelijk optreden en soms lastig te herkennen zijn. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn:
Een symptoom die veel mensen wel kennen is de veranderde vacht: Een lange, vaak krullerige wintervacht die niet goed uitvalt in de zomer is een klassiek symptoom van PPID.
Sloomheid en verminderde energie: Paarden met PPID lijken vaak minder energie te hebben en zijn minder actief.
Spierverlies: Vooral in de rug en bovenlijn kunnen paarden spiermassa verliezen, wat leidt tot een “doorgezakte” rug.
Afwijkende vetverdeling: Dit kan zich uiten in een abnormale vetophoping, bijvoorbeeld rond de manenkam, ogen of bij de basis van de staart.
Merries met PPID zijn verminderd vruchtbaar of krijgen spontane melkgift.
Hoefbevangenheid: Een van de ernstigste complicaties van PPID is hoefbevangenheid, een pijnlijke ontsteking van de hoeflamellen die kan leiden tot kreupelheid. Dit is een mogelijk levensbedreigende aandoening.
Verhoogde infectiegevoeligheid: Paarden met PPID hebben vaak een verminderde weerstand, wat hen vatbaarder maakt voor infecties.
Overmatig drinken en urineren: Dit komt door een verstoring van de vochtbalans in het lichaam als gevolg van de hormonale veranderingen.
In zeldzame gevallen kan epilepsie of blindheid voorkomen.
Belang van vroege diagnose
Omdat PPID geleidelijk optreedt en de symptomen in het begin mild kunnen zijn, is het cruciaal om de ziekte vroeg te herkennen. Paarden kunnen al lange tijd met milde klachten rondlopen voordat de aandoening opvalt. Het vroegtijdig onderkennen van PPID kan ernstige complicaties, zoals hoefbevangenheid, helpen voorkomen.
Een diagnose wordt gesteld door middel van een bloedonderzoek, waarbij onder andere de hoeveelheid ACTH in het bloed wordt gemeten. Dit kan relatief eenvoudig door een dierenarts worden uitgevoerd. Deze test kan het hele jaar door gedaan worden echter in september of oktober is de uitslag het meest betrouwbaar omdat de ACTH waardes bij PPID patiënten in deze maanden enorm stijgt ter voorbereiding van een paardenlichaam op de wintermaanden. In deze twee maanden is er vaak een kortingsactie op de PPID testen. Dit kunt u navragen bij uw dierenarts.
Behandeling van PPID
Hoewel PPID niet te genezen is, kan de aandoening goed beheerst worden. Het doel van de behandeling is om de symptomen onder controle te krijgen en de levenskwaliteit van het paard te verbeteren. De standaardbehandeling bestaat uit het dagelijks toedienen van een medicijn genaamd pergolide (vaak verkocht onder de naam Prascend). Dit medicijn verlaagt de overproductie van hormonen, waardoor de symptomen verminderen.
Naast medicatie is het ook belangrijk om het paard goed te monitoren en waar nodig aanpassingen te doen in de voeding en het management. Regelmatig controleren op hoefbevangenheid en het op peil houden van een gezond gewicht zijn hierbij essentieel.
Samenvatting
PPID is een complexe, maar beheersbare aandoening die vooral oudere paarden treft (15 tot 30% van de oudere paarden heeft PPID). Door de symptomen tijdig te herkennen en te testen met een eenvoudig bloedonderzoek, kan een passende behandeling worden gestart. Hoewel PPID niet genezen kan worden, is het met de juiste zorg en medicatie mogelijk om paarden met deze aandoening een goede kwaliteit van leven te bieden.
