Een veel voorkomende aandoening bij paarden zijn maagzweren. Maar liefst de helft van alle paarden heeft hier in meer of mindere vorm last van. Bij renpaarden is dit zelfs 90%. Symptomen zijn gapen, doffe vacht, verminderde eetlust, tandenknarsen, verminderde prestaties, gewichtsverlies en milde koliek verschijnselen. Hoe komt een paard aan maagzweren? En net zo belangrijk, hoe komen ze er weer vanaf? Op deze vraag proberen we je in deze blog antwoord te geven.
Hoe ontstaan maagzweren?
Een paard produceert 24 uur per dag maagzuur. Maagzuur is van belang voor een goede vertering omdat het voedsel afbreekt en een goede omgeving creëert voor verteringsenzymen. Ook zorgt maagzuur ervoor dat bacteriën die meekomen met het voedsel niet kunnen overleven in de buik. Een teveel aan maagzuur daarentegen zorgt voor een geïrriteerde maagwand. Wanneer dit zo ernstig wordt dat er beschadigingen (soms zelfs tot bloedens toe) ontstaan aan het maagslijmvlies spreken we van maagzweren. Om dit te voorkomen is voedsel, wat maagzuur absorbeert, en speeksel erg belangrijk voor een paardenmaag. In het speeksel van een paard zit de stof natriumbicarbonaat. Deze stof neutraliseert het te veel aan maagzuur en wordt door paarden alleen aangemaakt wanneer ze kauwen op hun voedsel. Dit lukt het beste wanneer ze kauwen op ruwe celstoffen, zoals hooi, luzerne en kuil.
Wat zijn oorzaken van maagzweren?
- Te lange periodes gedurende een dag waarin een paard geen eten krijgt. Hierdoor raakt de maag te leeg waardoor er een overvloed aan maagzuur ontstaat. Vanwege het niet eten wordt er niet gekauwd met als gevolg minder aanmaak van speeksel waardoor de maag onvoldoende beschermd wordt.
- Onvoldoende ruwvoer, dus minder kauwbewegingen met als gevolg minder aanmaak van speeksel.
- Sportpaarden eten vaak langere periodes op een dag niet, omdat ze vaak meerdere keren per dag aan het werk of in handen zijn. Een lege buik in combinatie met training (waar er vaak extra druk op de maag komt te staan) is een trigger voor het ontstaan van maagzweren.
- Stress veroorzaakt minder bloedtoevoer naar de maag. Hierdoor wordt de maagwand minder gevoed en is daarmee gevoeliger voor maagzuur. Veel voorkomende oorzaken van stress zijn o.a. pijn, eenzaamheid, transport, ziekte, operaties of lange periodes stilstaan.
- Een overvloed aan supplementen en medicijnen. De werkzame stof van sommige medicijnen hebben een slechte invloed op de maag en kunnen daardoor maagzweren veroorzaken (denk hierbij vooral aan pijnstillers en ontstekingsremmers).
Wanneer je je paard verdenkt van maagzweren dan kan de dierenarts dit door middel van een maagscopie onderzoek doen en de eventuele maagzweer vaststellen. Een paard moet dan een nacht vasten zodat de maag geheel leeg is. De dierenarts maakt door middel van een slang met een kleine camera beelden van de binnenkant van de maag(wand). Afhankelijk van de uitslag zal de dierenarts een plan maken hoe de eventuele maagzweren behandeld kunnen worden. Hierbij zullen niet alleen de medicijnen maar vooral ook het management omtrent het paard centraal staan.
Hoe voorkom je maagzweren?
- Continue beschikking over ruwvoer is cruciaal. Grazen is voor een paard het allerbeste maar zeker in het najaar niet altijd een optie. Een mooi alternatief is een slowfeeder.
- Verdeel het ruwvoer over verschillende momenten, verspreid over de dag. Start de dag met het voeren van ruwvoer en voer nooit teveel krachtvoer!
- Zorg dat het paard de hele dag beschikking heeft over voldoende en vers water. Drinken verlaagt het risico op maagzweren.
- Zorg ervoor dat een paard op lange transporten voldoende kan eten en drinken
- Voer je paard voldoende voor de training (ca. 2 uur van tevoren) zodat er niet op een lege maag gewerkt hoeft te worden.
- Probeer je paard zo min mogelijk stress te laten ervaren. Denk daarbij ook aan contact met andere paarden. Het blijven kuddedieren en die kudde-ervaring is belangrijk voor het paard en zijn welzijn.
Neem altijd contact op met je dierenarts wanneer je het vermoeden hebt dat je paard maagzweren heeft. Een specialist kan je optimaal adviseren en eventueel bekijken of een maagscopie noodzakelijk is om vast te stellen waar je paard last van heeft.
