Overgewicht is een veel voorkomend probleem bij paarden. Het is gevaarlijk en kan voor verschillende problemen zorgen zoals insuline resistentie, hoefbevangenheid en verminderde prestaties. Hoe beoordeel je of een paard te zwaar is? Wat zijn de gevaren van overgewicht? Hoe laat je een paard verantwoord afvallen? Dat zijn vragen waar we je in deze blog antwoord op proberen te geven.
Is mijn paard te zwaar?
Er zijn verschillende manieren om te zien of het paard te zwaar is. Sommige paardenklinieken beschikken over een weegschaal waarop u redelijk eenvoudig kunt zien of het gewicht van uw paard overeenkomt met het gemiddelde. Een andere manier is met een meetlint (deze zijn online te bestellen of vraag ernaar bij uw dierenarts) waarmee je de borstomtrek meet. Op het lint staat vervolgens het aantal centimeters en kilogrammen. Minder nauwkeurig dan wegen maar het geeft wel een redelijk betrouwbare indicatie.
Het goed bekijken en voelen van uw paard kan ook helpen met bepalen of deze te dik is. Een paard in goede conditie heeft een duidelijke overgang tussen hals en schouder en de ribben zijn niet zichtbaar. Van achteren gezien heeft het paard een licht dakvormig kruis. Wanneer een paard te dik wordt zal de overgang minder duidelijk zijn, er ontstaat namelijk een brede hals en onder de ribben is een speklaagje te voelen. De kont wordt hartvormig van achteren gezien en soms ontstaat er zelfs een richel bovenop. Door goed te voelen wordt duidelijk of het vet- en geen spierweefsel is.
Wat zijn gevaren van overgewicht?
Eén van de gevaren van overgewicht is hoefbevangenheid. Hierover publiceerden wij een blog in juni vorig jaar die terug te vinden is op onze website. Een ander gevaar is insuline resistentie. Insuline is een hormoon dat belangrijk is voor de energiehuishouding. Door het eten van koolhydraten stijgt het glucosegehalte in het bloed en gaat het lichaam insuline aanmaken. Insuline zorgt ervoor dat glucose wordt opgenomen door de cellen waarna het gebruikt kan worden als brandstof of opgeslagen wordt als vet. Insuline is verantwoordelijk voor een laag en gebalanceerd bloedsuiker. Wanneer het lichaam niet meer op insuline reageert en er te veel bloedsuiker in het bloed blijft zitten spreken we van insuline resistentie. Hierdoor is het lichaam niet meer in staat om glucose vanuit het bloed, door de lever en spieren op te nemen.
Symptomen van insuline resistentie zijn hoefbevangenheid, zomereczeem, vermoeidheid, spierbevangenheid, verminderde vruchtbaarheid, luchtwegproblemen, cushing en artritis.
Om vast te stellen of het paard inderdaad last heeft van insuline resistentie kan uw dierenarts bloed afnemen en opsturen naar de Gezondheidsdienst voor Dieren.
Andere gevaren van overgewicht zijn:
– Gewrichtsproblemen
– Verminderde vruchtbaarheid
– Verminderde prestaties
– Vroegtijdig oud worden
– Goedaardige vettumoren
Hoe laat je een paard veilig afvallen?
Het is van groot belang om een paard rustig te laten afvallen. Wanneer dit niet op de juiste manier gebeurd kunnen koliek, maagzweren en stalondeugden ontstaan. In enkele gevallen (vooral bij Shetlanders) kan een paard Hyperlipemie krijgen. Het vet komt dan in de bloedbaan terecht, waardoor de lever het op moet ruimen en er leververvetting ontstaat. Wanneer dit te lang duurt is het dodelijk.
Omdat het spijsverteringskanaal van een paard gemaakt is om de hele dag te verteren is het niet verstandig ineens hele periodes niets te voeren. Probeer daarom voerbeurten gespreid over de hele dag te plannen. Ruwvoer blijft voor een paard zeer belangrijk. Het is mogelijk om uw hooi te laten controleren om te zien hoeveel suiker erin zit en of het geschikt is voor een paard op dieet Wanneer u minder of geen brokken gaat voeren is het van belang het rantsoen aan te vullen met supplementen zodat het paard voorzien blijft van voldoende mineralen en vitamines. Ook eiwitten blijven van belang, het paard moet immers wel vet maar geen spieropbouw kwijtraken. Luzerne is eiwitrijk voedsel met lage energieopname! En dus zeer geschikt.
Het dieet moet een juiste verhouding zijn van afvallen én inname van de juiste voedingsstoffen. Uw dierenarts kan u helpen met een goed schema.
Uiteraard is beweging eveneens een belangrijk onderdeel bij het afvallen. Naast het dagelijkse werk kan longeren, lekker buitenrijden of stappen uitstekend helpen tijdens het afvalproces. Al met al kan het afvallen maanden duren en is het vooral volhouden!
Hoe voorkom je dat je paard te dik wordt?
Een goed op elkaar afgestemd rantsoen waarbij rekening gehouden wordt met de hoeveelheid beweging voorkomt een te dik paard. Vindt u het moeilijk om dit zelf uit te bepalen? Uw voerleverancier of dierenarts kan u helpen. Ook hier geldt weer dat het handig kan zijn om ruwvoeranalyses te maken waardoor duidelijk wordt hoeveel energie er in het hooi zit. In brokken zit vaak veel suiker en bij zetmeel, bij minder beweging (door bijvoorbeeld vakanties of een blessure) is het verstandig daar minder van te voeren. In het voorjaar zit het gras vol suiker dus het kan zeker geen kwaad dan wat rustiger aan te doen met de uurtjes in de wei of het paard op een schrale wei te zetten.
