Worminfecties bij het paard

Nu het weideseizoen weer voor de deur staat zullen veel eigenaren blij zijn dat hun paarden weer kunnen genieten van het heerlijke malse gras. Voor veel paarden is het een feest om weer lekker te kunnen grazen.

In deze  tijd van het jaar is het van belang om uw paard in de gaten te houden met het oog op een eventuele wormbesmetting. Wanneer een paard met wormen op het land staat waar meerdere paarden grazen kan dit vervelende gevolgen hebben voor de gehele stal. Welke wormen komen het vaakst voor en wat kan er gedaan worden om een besmetting tegen te gaan?

Verschillende soorten wormen

Wormen zijn parasieten, dat houdt in dat zij zich in stand houden en vermenigvuldigen dankzij een ander levend wezen. Bij paarden in Nederland kunnen verschillende soorten wormen voorkomen:

*De grote en kleine bloedworm

*Lintworm

*Spoelworm

*Lintworm

*Horzel(larve)

*Aarsmaden

*Veulenworm

Infecties van de bloedworm zijn de meest voorkomende in ons land. De grote bloedworm komt bij ons, en de omringende landen, gelukkig bijna niet meer voor. De aangetroffen bloedwormen zullen dus voornamelijk  kleine bloedwormen zijn. Het paard krijgt de larven tijdens het grazen binnen, waarna zij zich via het darmstelsel verplaatsen naar de dikke darm om zich vervolgens in te kapselen. Er kunnen zich tienduizenden van deze larven in de darm bevinden met als gevolg dat het opnemen van voedsel steeds moeilijker wordt voor het paard. Vermagering, snel en ernstig gewichtsverlies en koliek kunnen symptomen zijn van een ernstige besmetting.

Lintworm

Bij een lintworm-besmetting ziet het paard er vaak gezond uit. Toch is bewezen dat lintwormen een rol spelen bij het veroorzaken van koliek. Ze houden zich vooral op bij de overgang van de dunne naar de dikke darm. De lintworm legt zijn eitjes niet constant en continu, dus er zitten niet voortdurend eitjes in de mest. Dit fenomeen maakt het lastiger een besmetting te traceren.

Spoelwormen

Spoelwormen zijn lange dunne wormen (niet te verwarren met aarsmaden die net wat kleiner zijn en een stuk minder schadelijk) van wel 25 tot 50cm lang. Het moeilijke van een spoelwormbesmetting is dat de eitjes wel 10 jaar lang besmettelijk kunnen blijven. Ze kunnen heel goed tegen verschillende weersomstandigheden en chemische stoffen. Dit alles maakt dat weiland wat jaren met rust is gelaten nog steeds een potentiële bron van besmetting is.

Horzellarven

Bijna iedereen met een paard of pony kent ze wel, van die kleine gele pitjes die in de vacht (vaak op de benen) van het dier zitten. Het zijn eitjes van horzels, die vaak niet zomaar weg te borstelen zijn. Uiteindelijk kan het paard ze weglikken of bijten waardoor ze terecht komen in de maag, waar ze zich vast hechten aan het slijmvlies. Deze eitjes groeien uit tot flinke larven, die in het voorjaar het lichaam via de mest verlaten. Ze graven zich in de grond en in de zomer worden ze volwassen horzels. Een infectie met horzellarven is niet aan te tonen, behalve in het voorjaar wanneer ze de mest verlaten. Een groot aantal van deze larven in het slijmvlies kan maagzweren, koliek, verminderde eetlust en vermagering veroorzaken. Daarnaast kunnen ontstekingen in de mond en slokdarmslijmvlies een gevolg zijn. Het ontwormen van het paard in het najaar (wanneer de temperatuur daalt tot rond het vriespunt) met ivermectine helpt deze besmetting tegen te gaan.

Aarsmaden

Aarsmaden komen niet heel vaak voor. Kenmerkend is de afzetting van eitjes rond de anus van het paard. Dit veroorzaakt veel jeuk en gaat dan ook vaak met schuren gepaard. Hygiëne is bij deze besmetting zeer belangrijk om verdere verspreiding tegen te gaan. Buiten jeuk  richten de aarsmaden verder weinig schade aan.

Veulenwormen

Veulens  worden besmet via de moedermelk en zijn vooral vatbaar tot ongeveer een maand na geboorte.  Aanduidingen zijn diarree, sufheid, niet willen drinken en vermageren. Voor een jong veulen erg gevaarlijke symptomen! Dit kan worden voorkomen door de drachtige merrie 2 weken voor de bevalling te ontwormen met een wormkuur waar ivermectine inzit. Daarna is het zaak de stal schoon te houden en mest dagelijks te verwijderen.

Het voorkomen van een wormbesmetting

In de zomer is de kans op een wormbesmetting in de weide vele malen groter dan in de winter. In de zomer lopen de paarden vaak langer en meer in de wei en de hogere temperaturen zijn ideaal voor de eitjes. Eitjes die zijn meegekomen met de mest kunnen in principe een hele winter overleven op het gras, zeker wanneer de weersomstandigheden zacht zijn geweest. Wanneer uw paard het gras op gaat, kan het zo weer geïnfecteerd raken. Om die reden zou u het gras, voordat de paarden erin gaan, eerst een keer kunnen maaien. Zo raakt u eventuele overgebleven eieren kwijt. Een andere mogelijkheid is het laten begrazen door bijvoorbeeld schapen of koeien in de winter. Zij eten de eitjes op, zijn hiervoor zelf niet vatbaar en scheiden ze daardoor niet uit. In dit geval fungeren ze als een  soort stofzuiger!

Omweiden kan ook een zeer efficiënte manier zijn om een weidebesmetting laag te houden. Iedere 2-3 weken moeten de paarden dan omgeweid worden. In het geval van spoelwormen werkt dit helaas niet!

Het binnen 48u weghalen van mest van het land kan zeker helpen om de hoeveelheid infectieuze larven te beperken.

Ontwormen

Tot een aantal jaren geleden werden paarden vaak “blind”ontwormt. Op bepaalde tijden werden de paarden ontwormd met verschillende soorten ontwormingspasta. Hierdoor werden paarden ontwormd die dat eigenlijk niet nodig hadden. Buiten dat dit onnodige kosten met zich meebracht voor de eigenaar werden steeds meer wormen resistent. Het gevaar dat er in de toekomst geen weerstand meer kon worden geboden aan worminfecties is een reëel gevaar gebleken.

Een goede manier om een wormbesmetting in de gaten te houden is een mestonderzoek (dit kan bijvoorbeeld door uw dierenarts worden uitgevoerd). Door het inleveren van (verse) mest kan men de EPG (Eieren per Gram mest) bepalen. Indien het dier een hoge eitelling heeft, kan men gericht ontwormen met een passend middel.

Het is verstandig dit voor het weideseizoen te doen, zodat uw paard(en) onbezorgd van het gras kan genieten!